Skip to main content

Should You Visit The Taj Mahal?

Should I at all visit 'the Taj' the Taj Mahal?

Yes, it is a must, because we have the world’s best wonder (The best of seven wonders of the world) and nothing should stop you from visiting it. Let me tell what others say about Taj.

What do visitors say?

French traveller Bernier said, “Of all the seven wonders of the world (1) Great Wall of China 7Th BC. China, (2) Petra 100 BC. Jordan, (3) Machu Picchu 1450AD. Peru, (4) Chinchan Itza 600 AD. Mexico, (5) Colossian 80AD. Italy, (6) Taj Mahal 1648AD. India, (7) Great Pyramid of Geisha 2560 BC. Egypt., Taj is the best. How can I praise unshaped pyramids of Gaza or irregular long wall of China and any of the other fort after seeing Taj Mahal- a poem in marble?”



Samuel Smith, a Britisher, says “No words can describe it - Indescribable!”

Mr M. G. Forest said, “So pure, so gloriously perfect did it appear, I almost feared to approach it lest the charm should be broken."

Wife of Maj. Gen. Sleiman once said: I would die tomorrow, to have such another over me.

10th Installation Ceremony of Alliance Clubs International at Clarkes Shiraj, Agra

On 24-25 February 2018, there was a programme of installation of Ally Bhupendra Chahwala (Surat) as International President.

Dr Bimlesh Tevatia, her daughter Dr Ishani, Marutirao More, Dr Pravin Gilitwala, his wife Dr Naliniben and we two joined this tour and so the international event. The amount of money sent to the foreign country for membership every year range from 3 to 4 thousand for Lions, Rotary and such other clubs. To save this Indian money India started Giants International and later Alliance Club. Ten years back Alliance Clubs International was established in India with Calcutta as headquarter and Rs. 500 only as a token fee. Dr Bimlesh Tevatia and More started one branch of alliance club and we supported this.

Actually, our desire to visit Agra and see Taj Mahal again made us join this event!

When should I go?

Yes, this needs an explanation as an expert. Avoid vacations like May vacation, Christmas or Diwali vacation. Avoid hot climate and rainy season also. With all this no-no’s, the answer is during winter October to February excepting Christmas / Diwali.

Now it remains closed on Friday. Saturday / Sundays and public holidays are highly crowded days – avoid them.

Most ideal time of the day is reaching 5.30 a.m. Lines for tickets begins earlier than that, but still, it is the least crowded time of the day. You will have the leisure – pleasure and clear-cut exposure of the place.

Yes, don’t miss to carry a Photo Identity Card – it is a must because security check is very strict and sometimes rigid.

Taj looks different un sunlight – moonlight - with clouds above it. If you are really interested, “Booking” for “Taj by Moonlight” and 90 minutes light and should show “Mohabbat - the Taj” can be arranged beforehand.

My son Rahul recommends to 'avoid tour guides' at all (instead, read details available on YouTube and Wikipedia) and be sure to avoid any shopping.

Now that you have decided to visit Taj with my information – I am happy. Do read the details herewith in italic.

'Taj' means a crown and 'Mahal' means a palace. So, the Taj Mahal is a crown of the palace. It is a mixture of Mughal, Indian and Persian architecture.

It is built in white marble and seeing it looks different when the sunlight or moonlight hit its surface.

With white marble other semiprecious stones like crystal, jade, lapis lazuli, amethyst and turquoise are used.

The central dome is 240’ high with four other towers Minaret at four corners. Inside the mausoleum are an octagonal marble chamber decorated with carvings and stones. The Cenotaph of Mumtaz Mahal and Shah Jahan are housed here, they are of 10.5’ x 6.5’ x 1.5’ and 11.5’ x 7.5’ x 2’ size respectively placed on the high platform. The rest of the area has three gates and river Yamuna on the fourth side. Garden with fountains, four side waterways and trees complete it. Southern gate was kept to pedestrians. On its right side is a tomb of maid of honour. Eastern gate also known as Sirhi Darwaja is towards Fatehpur. Here another wife of Shahjahan Sirhind Begum’s tomb is present. The western gate is towards Agra city. Nearby this, there is a Fatehpuri Masjid and it memorises another wife of Shahjahan - Fatehpuri Begum and her maid Nisha Khan. The main gate was built of pure silver and 1100 nails were studded with silver rupee coin. This most magnificent gate was looted by Jats and replaced by Lord Curzon with bronze gate and brass Egyptian lamps.

This is minimum you must know about Taj Mahal:
  1. At lofty mansion of Raja Jai Singh of Jaipur, Taj Mahal was built. Raja was compensated its cost.
  2. After surveying and studying so many designs, the design of Ustad Isa Afandi a turkey was selected and experts in different branches of construction were appointed and work started in 1632 AD.
  3. Materials: White marble of Makrana, Jaipur, Red marble of Dholapur & Sikri, Yellow marble of Narbads and Black marble of Charkoh.
  4. Cost: Rs. 3 crores, but estimates vary from 50 lacks to 6 crores. Yes, Rs. 3 crores of 1650 AD means present day Rs. 52.8 billion.
  5. Duration: Total work was completed in 22 years. The Taj Mahal building completed in 10 years and other surrounding work took 12 more years.
  6. Labourers: 22000 workers. “Wages of labourers were not given and their hands were mutilated” this is a wrong story rumoured all around because Shah Jahan was having treasury full of money and he was a kind tender hearted human.
  7. Architect: Ustad Ahmad Lahauri
Visitors: 7 – 8 million per year (2014)

Outside the Taj Mahal:
  • The side facing the river Yamuna is open, but other three sides have red sandstone walls with three gates.
  • The mosque is with three domes and similar to Jama Masjid, Delhi.
  • The tilt of minarets outwards was to prevent damage to minarets while any earthquake!
Threats:
  1. Jat rules of Bharatpur attacked Tajmahal in the 18th century and with looting, they damaged.
  2. While in 1857 Rebellion took place, Britishers chiselled precious stones and damaged. No doubt, Lord Curzon ordered restoration and decorated with Cairo prepared large lamp.
  3. Scaffolding was done in 1942 Japanese war and 1971 Indo-Pak war.
  4. Acid rain due to Mathura oil refinery.
  5. The decline in Yamuna river-groundwater level.

Now that you have seen Taj you may add your knowledge regarding replica of Taj elsewhere!

Replicas ("Duplicates") of Taj Mahal

1) Bibi Ka Maqbara: Son of Shahjahan Aurangzeb followed his father in building, a monument in the memory of his wife Dilras Banu Begum. This is the only building or monument he created in his lifetime at Aurangabad, State Maharashtra (India) at the cost of Rs.7 lakhs, the worked started in 1660 and completed in 1661 AD. Only two years!

It is a hexagon structure with minarets at each angle. Like Taj Mahal, it has a Mughal garden having fountains, water canals and trees in 458 x 275m area.

There are doubts about Aurangzeb himself or his son Azam commissioned this building. Tragically, Aurangzeb had been buried a few kilometres away at Khuldabad in a deserted lonely place.

2) Taj Mahal Replica, Bangladesh: A rich filmmaker Ahsanulla Moni built a scaled copy of Indian Taj Mahal at Sonargaon near Dhaka (Bangladesh). He completed construction in five years at cost of US $ 56 million. He did so that poor people of Bangladesh can see similar Taj Mahal. He completed the work in 2008 using same marble and stone.

3) Tripoli Shrine Temple: A building raised at Concordia near Milwaukee Wisconsin (US) built at the cost of US $ 6.16 lakhs. Constructed in two years in 1928. It is loosely based on Taj Mahal having three domes and Mudejar style Polychrome stone covering.

4) Black Taj Mahal Of Agra: Shahjahan wanted to build his own tomb of Taj Mahal type with black marble. He began this work on the other side of river Yamuna but could not complete it. It is situated in Mehtab Bagh also known as Moon Light Garden. Excavations have proved it to be there.

5) Window Of The World Theme Park, Shenzhen, China

6) Other replica-duplicate-miniature: Taj Mahal-like constructions are present at Trump Taj Mahal, NJ (US), Rio-de-Janeire, Brazil, Jaime D. Park, Bogota, Colombia, Johor, Malaysia, UAE, Canada, and Lagoland Windsor, Berkshire, UK. (2018)


Other Added-attractions of Agra

I would like you to know about other interesting places in and around Agra - like the Agra Fort where king Shahjahan the builder of Taj was imprisoned and the fort at Fatehpur Sikri having world’s tallest gate Buland Darwaja.

Fatehpur Sikri (1956-1605) - and why Akbar was not great! 

Interesting place to visit near Agra is Fatehpur Sikri situated 37 km away. In 1569, Akbar won the battle of Gujarat, to commemorate this event Akbar built a new fort at Sikri. He renamed this as Fatehpur (Fateh = Victory) Sikri.

The gate known as Buland Darwaja (1602 AD) is the highest gateway in the world 176’ – 54 meters from the ground. The palace is covered by 9 km long, 16m high wall all around having seven gates.

Panch Mahal is a beautiful edifice having five stories every upper story becoming smaller in size and lesser in height. This open on all sides building was used for recreation.

The entire campus has many buildings like Sheikh Saleem Chishti’s Tomb, Jama Masjid, Hiran Minar and Palaces for Jodha, Mariyam and Birbal.

Then Akbar was not great, because, he was visiting Mina Bazar of Agra Fort to catch any beautiful lady present there for physical relation – a great crime. Secondly, Akbar built a second fort at Fatehpur Sikri which was not having any drinking water facility and so it was left to be deserted forever in 25 years. Just for his ego, he wasted a great amount of money and manpower.

Agra Fort

Visitor of Agra for Taj should spare some time to see this grandeur of Mughal architecture. Constructed in seven years ending in 1573, it was built by Akbar and Jahangir, who had to be there as a prisoner in old age. You have to see it to believe it, because two thick walls are outer 40’ and inner 70’ high. You will be impressed to know that it contained more than 500 stones buildings inside. Octagonal tower with the metallic top is Jasmine Tower, while dressing room for ladies with beautiful small mirrors is Sheesh Mahal. If I go on describing each place like Mina Bazar, Mohammed Nagina Masjid, four gates, Diwan-E-Aam or Diwan-E-Khaas it will extend for a book length. In one sentences, it is worth visiting.

Itmad-Ud-Daulah (Forerunner of the Taj Mahal)

Itmad-Ud-Daulah is an Urdu word meaning the Chief Minister (Wazir), or say, the pillar of the state. This name building is first one in Mughal series. Wife of Jahangir- Noor Jahan- built this in the memories of her father Mirza Ghiyas Beg – the head of the ministry of Jahangir kingdom.

Construction started in 1622 AD to be completed in 1629. It is said to be the forerunner of Taj Mahal idea because the white marble was used and was decorated with inscriptions of Holy Quran and drawings of Cypress trees, wine flasks and jugs. The ceiling was decorated with gold and silver. Itmad-Ud-Daulah looks like a jewel box set in the garden.

Sikandara (Tomb of Akbar):

It is a Mughal building in 150 acres having “Bahishtabad” named garden with “Naubat Khana” (music playing room). Akbar started building this in 1602 AD and Jahangir completed in 1613 AD. This building commemorates Sikandar Lodi who first made Agra a capital in 1492 AD, So, named Sikandara. Akbar was buried here.

Dayal Bagh - Radha Swami’s Samadhi

This is a white marble construction in Agra in a big garden having “Samadhi” of Satguru Maharaj. There is a colony also for the stay of Radha Swami followers. This religious sect has a specific ideology and gives food to all in “Bhandara”- the kitchen serving food. At present, the sect is divided in three. Construction work started in 1915 AD is yet to be completed!

Davda Sweets (Bhuj), Panchhi Petha (Agra) and Brijwashi Penda (Mathura)

Davda is a name of the village in Kutch having a great number of cows and buffalos producing milk. Unused excess milk is used for preparing sweets. So, sweets of Davda are famous. All the stores selling sweets at Bhuj have their name as Davda sweets. Similarly, Agra is famous for sweets of Pumpkin known as “Petha”, the most praised “Petha” is that from Panchi sweets, so all the shopkeepers wrote “Panch” with their sweet Petha telling “Panchi Petha”. Similarly, “Penda” sweet at Mathura is Brijwashi Penda everywhere in any shop.

So, after you visit the Taj, do plan to visit the Agra Fort, Fatehpur Sikri and many other places to see around. Enjoy the work done years back without modern technological instruments and you will certainly appreciate the greatness of the architecture.

So, when are you sharing your Taj experience!

Comments

  1. Historian P N Oak in his book Great mistakes of Indian History says (2010):
    1.No record is available in HISTORY to tell about its construction. The said amount of expense of about Rs. 50 lakhs to 5 crores and time taken for construction of about 9, 13, 15 t0 19 years are only imaginery..
    2.The name TAJ MAHAL itself describes it to be a palace and not a grave.
    3.Shahjahan was a self-centred, egoistic and miser person. Why would he spend arupee for one of the 5000+ wives!
    4. The date of cremation of Mumtaj here varies from 6 months to 6 years after death of Mumtaj.
    Which does not tally at all.
    5. There is no record telling any romantic and intense relationship of Jahangir and Mumtaj. He was in great love with Noorjahan.
    6.It was a palace situated at Jaisinhpura having precious diamonds, gold and silver on pillers and walls. All was stolen.
    So it can be said with proof about palace that was renewed as a grave!

    ReplyDelete

Post a Comment

Thank you for your comment!

Popular posts from this blog

સીમંત - સીમંતોન્નયન સંસ્કાર

હિન્દુઓમાં લગ્ન પછી મા-બાપ થવાની પહેલી વારની અવસ્થાનું ખૂબ મહત્વ છે. ગર્ભમાં રહેલ બાળકને શુદ્ધ કરવું – પવિત્ર કરવું જરૂરી હોવાથી તે બાબતનું સંસ્કરણ કરવામાં આવે છે. તેથી જીવન દરમ્યાન થતાં સોળ સંસ્કારોમાંથી એક સીમંતોન્નયન સંસ્કાર ખૂબ જરૂરી છે. આ વિધિ ગર્ભાવસ્થાના અંતિમ તબક્કામાં છઠ્ઠા કે આઠમા માહિનામાં કરવામાં આવે છે. બાળક જન્મ પહેલાના સમયગાળામાં માતાની મન:સ્થિતિની સીધી અસર બાળક ઉપર પડે છે – એટલે આનંદોત્સવ મનાવવાથી સ્ત્રીનું મન આ સમય દરમ્યાન પ્રસન્ન રહે છે જેથી બાળક પણ તંદુરસ્ત રહે છે. ઘરમાં બાળક આવવાના સમાચાર માત્રથી સમગ્ર પરિવારમાં ઉત્સાહ અને આનંદનું વાતાવરણ હોય છે અને સૌ આતુરતાથી આવનાર બાળક મહેમાનના આગમનની રાહ જોતાં હોઈ છે. સીમંત વિધિ  (ખોળો ભરવો – गोद भराई – Baby Shower) શબ્દસહ સમજીએ તો સીમંત એટલે વાળ અને ઉન્નયન એટલે ઉપર ચઢાવવા. વિધિની શરૂઆતમાં પતિ મંત્ર બોલી પત્નીના વાળ સજાવે છે અને સેંથામાં સિંદુર પૂરે છે. સંસ્કૃત મંત્ર દ્વારા કહે છે : “દેવતાઓની માતા અદિતીના સીમંતોન્નયન સંસ્કાર પ્રજાપતિઓને કર્યા હતા અને અદિતીના પેટે દેવતાઓ જન્મ્યા હતા એમ હું સીમંતોન્નયન શ્રેષ્ઠ અન...

આધુનીક દાન

ડો. અશ્વીન શાહ, ગ્રામ સેવા ટ્રસ્ટ, ખારેલ  ૧. રક્તદાન દરેક જણ જાણે છે કે વીજ્ઞાને આટલી પ્રગતી કર્યા છતાં હજી તે રક્ત બનાવી શકતું નથી. રક્ત શરીરનાં દરેક અંગને ઑક્સીજન પહોંચાડે છે. જો ઑક્સીજન પુરતા પ્રમાણમાં ન મળે તો માનવશરીરનાં અંગો કામ કરતાં બંધ થઈ જાય છે અને દર્દીનું મૃત્યુ થઈ જાય છે. જયારે શરીરમાંથી ખુબ રક્તસ્ત્રાવ, ખાસ કરીને માતા/બહેનની સુવાવડ બાદ, વાહનઅકસ્માત, ઑપરેશન દરમ્યાન દર્દીને તાકીદે લોહી ચઢાવવાની જરુર પડે છે, જે ન મળે તો એનું મૃત્યુ થઈ શકે છે. અમુક રોગોના દર્દીઓ માટે જેવા કે થેલેસેમીયા, સીકલસેલ એનીમીયા, લ્યુકેમીયા, શરીરમાં G6PD નામના ઉત્સેચકની જનીનીક કારણસર ઉભી થયેલી ઉણપ, વગેરે કીસ્સાઓમાં પણ લોહી જ જીવ બચાવી શકે છે. આવા દર્દીઓને માટે રક્તનું મળવું નવું જીવન છે. દર્દીનું એબીઓ અને આર.ઍચ. સીસ્ટમ અનુસાર બ્લડ ગ્રુપ નક્કી કરીને એના ગ્રુપને અનુરુપ લોહી જ આપવું જરુરી છે. આથી કોઈ પણ વ્યક્તી પોતાના લોહીનું દાન બ્લડબેન્કમાં નીયમીતપણે કરતી રહે તો જરુરીયાતવાળા દર્દીને સમયસર લોહી મળી રહે અને એનું જીવન બચાવી શકાય છે. ‘રક્તદાન’ કોઈનું જીવન બચાવનારું ઉમદા કાર્ય છે. ‘રક્તદાન’ 62 વર્ષની ઉમ્...

વસિયતનામું (Will)

વસિયતનામું એક લખાણ (Document) છે જેના દ્વારા લખનારની મિલકતના ભાગલા અને ફેરબદલ (Transfer) લખનારના મૃત્યુ બાદ નિર્દેષીત વ્યક્તિઓ કે સંસ્થાને કરવામાં આવે છે. કાનૂની(Legal) રીતે માન્ય દસ્તાવેજ-વસિયતનામું લખનારની મિલકતની પોતાના મૃત્યુ બાદ વહેંચણી બાબતે માહિતી આપે છે. વસિયત લખવાનો હેતુ લખનારનું મન અને ઇચ્છાને સરળતાથી કહેવાનો છે.  વસિયતનામું મિલકત ધરાવનાર કોઈપણ વ્યક્તિ વારસદારોને આપવાની ઈચ્છા જણાવવા કરી શકે છે  વસિયત ૧૮ વર્ષથી ઉપરનો પુખ્ત વ્યક્તિ (સ્ત્રી કે પુરુષ) કરી શકે છે.  વસિયત લખનારની માનસિક હાલત સ્વસ્થ હોવી જોઈએ.  વસિયત લખવાની સરકારી એજન્સી દ્વારા મનાઈ ન ફરમાવેલ હોવું જોઈએ. પ્રોબેટ (Probate) Indian Succession Act, 1925 Section 2 મુજબ પ્રોબેટ યોગ્ય ન્યાયાલય દ્વારા વસિયતનામાની કાયદેસર(Legation) સચ્ચાઈ(Correction) અને પ્રમાણિકતાની(Genuineness) ખાતરી આપતો હુકમ (Decree) છે પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર, ઓરિસ્સા, આસામ ઉપરાંત દિલ્હી, મુંબઈ, અને ચેન્નઈ નો મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન હદ ના રહેવાસીઓ માટે પ્રોબેટ ફરજિયાત છે મૃત્યુના સાત દિવસ પછી પ્રોબેટ માટે અરજી થઈ શકે છે. Indian Succession ...

વારસદાર (Legal Heir)

હિન્દુ વસિયતનામું લખ્યા/બનાવ્યા સિવાયના, હિન્દુ મૃતકના વારસદારો નીચે મુજબ ગણાશે. હિન્દુ પુરુષ મૃતક   CLASS-I LEGAL HEIRS:  પુત્ર / પુત્રી વિધવા / વિધુર મા મૃતકના પુત્રનો દીકરો / દીકરી મૃતકની પુત્રીનો દીકરો / દીકરી મૃતક પુત્રની વિધવા મૃતકના પુત્રના મૃતક પુત્રનો દીકરો (પૌત્ર) / દીકરી (પૌત્રી) મૃતક પુત્રના મૃતક પુત્રની વિધવા  CLASS-II LEGAL HEIRS (in absence of Class-I Legal Heirs):  પિતા  પુત્રની પુત્રીનો પુત્ર / પુત્રી, ભાઈ / બહેન, દીકરીના દીકરાનો પુત્ર / પુત્રી  ભાઈનો દીકરો / દીકરી, બહેનનો દીકરો / દીકરી દાદા (Father’s Father) દાદી (Father’s Mother)  પિતાની વિધવા પિતાની માતા, પિતાનો ભાઈ / બહેન  માતાના પિતા (આજા) / મા (આજી)  માતાનો ભાઈ / બહેન પ્રથમ પસંદગી વારસદાર Class-I માંથી થશે. એ પણ આપેલ ક્રમ પ્રમાણે જ રહેશે. Class-I માં કોઈ સગું ન હોય તો જ Class-II ગણાશે. તેમાં પણ ૧ પ્રથમ અને ૯ નંબરનો છેલ્લા ગણાશે.  હિન્દુ/પરણિત સ્ત્રી મૃતક ક્રમ પ્રમાણે અગ્રતા ગણાશે.  પુત્ર, પુત્રી, મૃતક પુત્ર / પુત્રીના દીકરા / દીકરી  પતિના વારસદારો  ...

મા બાપ અને વરિષ્ઠ નાગરિકોના ભરણપોષણ અને સારા જીવન માટેનો કાયદો, ૨૦૦૭

Maintenance and Welfare of Parents and Senior Citizens Act, 2007 મા બાપ અને વરિષ્ઠ નાગરિકોના ભરણપોષણ અને સારા જીવન માટેનો કાયદો, ૨૦૦૭  ભારતમાં રહેતા, ભારતના વરિષ્ઠ નાગરિકોના હક્કો માટે, ૨૦૦૭ માં ભારત સરકારે બનાવેલ કાયદો.  I. વ્યાખ્યાઓની સમજૂતી   બાળકો (Children): પુખ્ત વયના પુત્ર, પુત્રી, પૌત્ર અને પૌત્રી  ભરણપોષણ (Maintenance): ખોરાક, કપડાં, રહેઠાણ અને માંદગીમાં હાજર રહી સારવાર.  મા-બાપ (Parents): ખરા મૂળ મા-બાપ કે સાવકા માબાપ  મિલકત (Wealth, Property) : દરેક જાતની મિલકતો પોતાની, વારસાગત, સ્થાયી કે અસ્થાયી (movable or immovable)  સગા (Relatives): બાળક વગરના મા બાપના કાયદેસરના વારસદારો (Legal heirs)  વરિષ્ઠ નાગરિક (Senior Citizen): ૬૦ વર્ષથી ઉપરના ભારતના નાગરિકો  સારું જીવન (Welfare): ખોરાકની વ્યવસ્થા,આરોગ્યને લગતી કાળજી અને વરિષ્ઠ નાગરિકની વસ્ત્રો, આનંદ-પ્રમોદ અને બીજી જરૂરીયાતો.  સમિતિ (Tribunal): કલમ ૭ મુજબ ભરણપોષણની વ્યવસ્થા માટે રચાયેલી સરકારી સમિતિ.  II. Maintenance of Parents and Senior Citizens માં-બાપ અને વરિષ્ઠ નાગરિકોનુ...

[Video] દક્ષિણ ગુજરાત વરિષ્ઠ નાગરિક સંઘના દ્વિતિય મહાસંમેલનના અવસરે પ્રમુખશ્રી ડૉ. ભરતચંદ્ર દેસાઈનું વક્તવ્ય

દક્ષિણ ગુજરાત વરિષ્ઠ નાગરિક સંઘના દ્વિતિય મહાસંમેલનના અવસરે પ્રમુખશ્રી ડૉ. ભરતચંદ્ર દેસાઈનું સ્વાગત પ્રવચન   ૨૬ મે, ૨૦૨૪  સોમનાથ મંદિર સંકુલ, બીલીમોરા 'વૃદ્ધાવસ્થા' શ્રેણીના બીજા લેખો   અને   વક્તવ્યો

અંગદનો પગ - પુસ્તક પરિચય

એક જ બેઠકમાં કે પછી સળંગ વાંચવાની ઉત્કંઠા જાગે એવી આ નવલકથાનો પરિચય કરાવવાનો નમ્ર પ્રયાસ કરતાં ખૂબ આનંદ થાય છે.  ભુજ રહેતા, હાલ 74 વર્ષીય, આપણાં લેખક શ્રી હરેશ ધોળકિયા જિંદગીના 25 વર્ષ શિક્ષણકાર્ય કરતાં હતા. અને આદર્શ શિક્ષકના એક લક્ષણ તરીકે પુસ્તકો વાંચવાની સરસ ટેવ ધરાવતા હતા. તે કારણે 1945 માં લખાયેલ 1930 ની કથાવસ્તુ ધરાવતી લેખિકા ઈયાન હેન્ડ દ્વારા લિખિત બે નવલકથાઓ વાંચે છે - 700+ પાનાંની Fountain Head (ફાઉન્ટન હેડ) સાત-સાત વાર સળંગ વાંચી તો 1150+ પાનાં ધરાવતી Atlas Shrugged (એટલાસ શ્રગ્ડ) પણ સળંગ અવારનવાર વાંચી. 1988ના વર્ષે થયેલ આ અકસ્માત(!) આપણી નવલકથાનું જન્મસ્થાન છે.  ફાઉન્ટન હેડ અને એટલાસ શ્રગ્ડ નવલકથાઓ રશિયન લેખિકા ઈયાન હેન્ડે અમેરિકા જઈને લખી છે અને બન્નેની 64 લાખ થી વધુ નકલો વિશ્વભરમાં વંચાય ચૂકી છે. બન્ને માં લેખકને “માનવ શ્રેષ્ઠત્વ” ના અદ્દભૂત દર્શન થયા છે. આ ઉપરાંત પ્રતિભાશાળી અને સામાન્ય (First Raters and Second Raters)નું તેમાં થયેલાં વર્ણન તેમણે આત્મશાત કર્યું છે.  પહેલા લેખકશ્રીના મિત્ર શ્રી સુરેશભાઈ પરીખે એટલાસ શ્રગ્ડનું ભાષાંતર કરવા સૂચવ્યું. ત્યાર પછી...

વર્તમાન સમયમાં લગ્નવિધિમાં સુધારાઓ

વર્તમાન લગ્નમાં વરપક્ષ અને કન્યાપક્ષ મળીને ખૂબ ખર્ચઅને સમયનો બગાડ થતો હોય છે, તે રોકવા અનિવાર્ય છે. તેના કેટલાક ઉપાયો અહીં ચર્ચવા છે. સમૂહ લગ્ન : વર્ષ દરમિયાન કોઈ એક નક્કી દિવસે જ બધાનાસાથે સમૂહમાં સાદાયથી લગ્ન કરવાનો કચ્છમાં રિવાજ છે.  મેમણ સમાજ દર વર્ષે મોટા-મોટા શહેરોમાં સમૂહલગ્નો યોજી સો-કે-તેથી વધુ વરકન્યાના લગ્નો વિધિપૂર્વક નિ:શુલ્ક કરાવતા હોય છે,ઉપરાંત જાતજાતની ઘણી ઘરવખરી દરેક જોડાંને ભેટ આપતા હોય છે.  મજીગામમાં મલ્લીકાઅર્જુન મંદિર ખાતે મંદિરના હોલમાં મંડળ દ્વારા દસ-વીસ કે વધારે હળપતિ સમાજના વરકન્યાના સમૂહ લગ્નો વિધિવત મફત કરાવીને ભેટ સોગાદોથી નવાજવામાં આવે છે.  સુરત ખાતે હીરાના વેપારી શ્રી મહેશભાઈ સવાણી દ્વારા નિરાધાર-ગરીબ- કન્યાઓના લગ્ન (દર વર્ષે આશરે ૫૦૦ દિકરી ગણાતા હાલ સુધીમાં ૪૪૯૦ લગ્નો) કરાવી આપતા હોય છે. આમ તેઓ લગભગ ૫૦૦૦ દીકરીઓના સાચા અર્થમાં પાલક પિતા બન્યા છે.  આ બધા દાખલાઓ ખાલી આંગળી ચીંધવા માટે છે.હકીકતમાં દેખાદેખી કે ઈર્ષાને કારણે ખૂબ મોટા ખર્ચનું આંધણ કરવાનું ભૂલીને સાદાઈથી પણ ધાર્મિક વિધિપૂર્વક લગ્ન કરાવવા જ જરૂરી છે. આશા છે, સમાજ સેવી સંસ્થાઓ (N...

ચાલો, માંદા સ્નેહીઓની ખબર કાઢવા

આપણે સૌ સામાજિક વ્યવહારો સાચવાની ખાસ કાળજી રાખતા હોઈએ છીએ. માંદા પડેલા આપણાં અંગત સ્નેહીજનની હોસ્પિટલમાં દાખલ થયેલ હોય ત્યારે રૂબરૂ મળી મુલાકાત કરીને “વહેલા સારા થઈ જાવ” એવું આશ્વાસન આપવાનો રિવાજ છે. આમ કરવાથી દર્દી ને ખરેખર દિલાસો મળે છે અને માંદગીની કારણે થયેલ દુ:ખ ઓછું થતું હોય છે. લાગણીથી જોડાયેલ અંગત સ્વજનને મળવા જવાનો રિવાજ ઘણીવાર ફક્ત ઔપચારિક્તામાં પરિણામતો હોય છે. આમ ફક્ત ફરજ નિભાવવાની વિધિ કરવા પૂરતું જઈને વેઠ ઉતારવાનો કોઈ ખાસ અર્થ નથી. ચાલો, કંઈક અર્થસભરતા લાવવાની હકારાત્મક કોશિષ કરીએ. આ અર્થ શબ્દ દ્વારા મને પૈસા- નાણાંની યાદ આવી. વર્તમાન સંજોગોમાં દરેક વ્યવહાર પૈસાની લેવડદેવડનો રહ્યો છે. જન્મ સમયે, જન્મદિવસે, યજ્ઞોપવિત, લગ્ન કે મરણ દરેક વિધિ પૈસાની આપ લે દ્વારા થતી હોય છે. પોતાની આર્થિક સ્થિતિ સંબંધની નિકટતા અને ભૂતકાળના વ્યવહારોની ગણતરી કરીને તે પ્રમાણે પૈસાનું કવર બનાવી આપણે આદાન-પ્રદાન કરતા હોઈએ છીએ તેમાં માંદગી સમયે આર્થિક ભેટ શરૂ કરવા જેવું છે.  હોસ્પિટલમાં દાખલ થયેલ સ્નેહીને પ્રાથમિક તપાસ, લેબોરેટરી રેડિયોલોજી તથા નિષ્ણાત ડોક્ટરની નિદાન માટેની તપાસ દરમિયાન ખૂબ મો...

ખ્રિસ્તી વિધિથી લગ્ન

આપણે લગ્નને પવિત્ર બંધન માનીએ છીએ અને લગ્ન દ્વારા આપણે બે કુટુંબોનો સંબંધ બાંધીએ છીએ. ભાગીને દોડાદોડીમાં કરાતાં લગ્નને બાદ કરીએ તો લગ્ન એક ખૂબ વિધિપૂર્વક ભપકાથી ઘણા બધા સગાં-સંબંધીઓ અને મિત્રોની હાજરીમાં થતાં હોય છે. લગ્ન એક ધાર્મિક વિધિ છે – તેથી હિન્દુ, મુસ્લિમ, પારસી, કે ખ્રિસ્તી જેવા દરેક ધર્મોમાં વિધિ જુદી જુદી હોય છે. આ વિધનો અભ્યાસ અને જાણ રસ ધરાવતા લોકોને થાય તે માટે રસિકજને અને અભ્યાસી વ્યક્તિ એ શરૂથી અંત સુધી પરંપરાગત લગ્નવિધિ સાક્ષીભાવે જોવું જોઈએ. દરેક ધર્મમાં લગ્નવિધિ બે કે તેથી વધારે વ્યક્તિઓ જેને બ્રાહમણ, મુલ્લા, પંથકી, કે ફાધર દ્વારા ધર્મના શસ્ત્રોનો આધાર લઈ વાંચીને, જે તે ધર્મના ભગવાનની પ્રાર્થના કરી ભગવાનને હાજર માની પરસ્પરને પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક ખાત્રી આપીને કરવામાં આવે છે – તો ચાલો, આપણે ખ્રિસ્તી ધર્મવિધિ જાણીએ.