Skip to main content

Who Is At Fault: India, Pakistan, Or Both?

India-Pakistan relation’s issue is a very complex subject and to summarise it in a 180-page book needs great skill. This interesting book ‘India Vs Pakistan: Why Can’t We Just Be Friends?’ written by Husain Haqqani caught all my attention. I also got an opportunity to present its review to my fellow members of the Senior Citizenship Club. Following their enthusiastic response to my talk, I now have this great urge to share the review with my blog readers as well.


I shall try by introducing the author, telling about different wars, what leaders of India, Pakistan and other nations tell and finally the conclusion.

The Author: Hussain Haqqani

Hussain Haqqani is a Pakistani, who is a former Pakistani Ambassador to the US. Not only that, but he was also an advisor to four Pakistani Prime Ministers including Late Benazir Bhutto. The author is currently the Director for South and Central Asia at the Hudson Institute in Washington DC. The authenticity of his writing increases because he is an academician per se and journalist.

To better comprehend the current scenario, we must dive into the Indo-Pak history of close to seven decades. Let’s start with the wars.

India-Pakistan Wars

(1) 1948 War

The creator of Pakistan, Mohammad Ali Jinnah was keen not to be in a state of permanent war with India and had a desire for similar relations between Canada and the US. Similarly, father of Nation, India, Mahatma Gandhi was no less enthusiastic about good ties between two countries and wanted to remain as an agreed separation between two brothers.

Communal riots following partition lead to 500,000 deaths and 1,000,000-1,500,000 refugee Muslims moving to Pakistan, Hindus and Sikhs to India. Those affected on both sides became full of anger, bitterness, and hostility towards the other.

Pakistani thought India wanted to reabsorb Pakistan because Sardar Patel said Pakistan will again reunite with India as it cannot survive.

Pakistan’s share was 21% Population, 17% Revenue, and 30% Army of British India. Pakistan was not having Central Capital, Central Govt. or financial resource.

Pakistan’s two wings were separated 1000 miles with India. Pakistan had no industry – Pakistan producing 75% world’s jute had no jute processing mill. Pakistan’s non-Muslim entrepreneurial class dominating commerce fled to India.

Pakistan’s economic crisis worsened by political chaos.

Jammu and Kashmir (J&K): The region adjoining both the countries, JK's Hindu Maharaja Harisingh wanted to remain Independent. Sheikh Abdulla was closer to Congress than the Muslim League. Pakistan missed to convince Sheikh Abdulla and could neither negotiate Maharaja Harisingh instead launched ill-planned tribal (Pakistani tribesmen) invasion, so Harisingh joined India and asked for army help. Thus, Pakistan inviting a war and losing it in the starting of new country eroded Pakistan’s argument about Kashmir by virtue of Muslim majority.

Before the said 1948 war at J&K, the agreement between India – Pakistan was 17.5% share in the assets and liabilities of British India.750 million Rupees & 165000 tons of arms, ammunition, and military material. Sardar Vallabhbhai Patel (the then Deputy Prime Minister) said Pakistan was at war, so to withhold Pakistan’s share of assets due to them under the Partition’s scheme. Mahatma Gandhi went on fast in Jan 1948 for paying Pakistan’s share immediately. After the 1948 war ceasefire, Pakistan had 35%, India 48% and (after 1962 war) China had 17% of the J&K land.

In 1951, the first PM Liaquat Ali Khan was assassinated. Pakistan first military coup in 1958 by General Ayyub Khan took place because Prime Minister Firoz Khan Noon had spoken of the folly of war and Jamat-E-Islami who wanted the force to settle India Pakistan issue.

(2) 1965 War

1963: the US provided Pakistan with weapons and training. Pakistan got Patton Tanks and F-16 Sabre Jets. Thus army became twice as large as at the partition.

During 1965 War, Pakistan started sending infiltrators into Kashmir hoping Kashmiri Muslim would arise in mass rebellion against India but failed.


Both armies returned to pre-war positions after talks at Tashkent, Soviet Union. Pakistan lost 3,000-5,000 men and 250 tanks with 50 aircraft, occupied 1,600 sq. miles of India’s territory. India lost 4,000 – 6,000 men, 300 tanks and 50 aircraft and occupied 350 sq. miles of Pakistan real estate in Punjab and Kashmir.

1965: War left both seeing each other as more than enemies. Pakistan rulers used Jihad as religious symbolism. ‘We will not rest till India’s guns are silenced’, Ayyub Khan added, ‘Hindus are cowards and hypocrites’, telling one Muslim soldier had the power of five Hindus.

(3) 1971 War

General Yahiya Khan conducted the first direct election in Dec 1970. Here, Awami League of Bengalis had election sweep and the majority in new Constituent Assembly. The Bengalis of East Pakistan demanded greater provincial autonomy, normal relations with India and secularism. This was not acceptable, so the army refused to hand power. So, the Bengali leaders of East Pakistan became rebellion and the military tried to suppress the revolt by force. India sided Bengali people because a large number of refugees poured into India. Outnumbered and isolated Pakistan’s Eastern Command surrendered to joint forces of India and Bangladesh. In Dec 1971, the end of the war led to 93,000 prisoners of war and Pakistan remained only as Western Wing, losing its Eastern Wing as Bangladesh.




Shimla Agreement: In the summer of 1972 at Shimla, Zulfikar Ali Bhutto (a hardliner against India and a strong proponent of war to secure Kashmir) and the Prime Minister of India – Indira Gandhi negotiated.

This was the moment to finally resolve the dispute over J&K. Bhutto told Indira Gandhi that Pakistani’s domestic politics did not allow him to sign a treaty settling Kashmir issue and even no-war pact. Later he would settle this. They decided that “two countries are resolved to settle their difference by peaceful means through bilateral negotiations.”

The ceasefire line in J&K was declared LOC - the line of control.

Actually, Bhutto later took credit for the ultimate capitulation of completely giving up its claim on Kashmir.

(4) 1999 Kargil War

Undeterred by PM Nawaz Sharif’s Lahore Declaration, army chief General Pervez Musharraf decided to attack Kargil. Pakistani troops of commandos crossed the line of control to take over Indian Positions vacated during winter.

Whether Sharif mistakenly signed off on the venture or was never fully informed remained debated.
After Pakistan’s initial success, India counter-attacked inflicting heavy losses on Pakistani Troops.
They seemed too determined to try to change the LOC of Kashmir forcefully which was unacceptable to Pakistani brokers like US, China, and the rest of the world.

Pakistan could attack because India neglected threat.

India and Pakistan following the intervention of great powers returned to their pre-war position of 1948. Credit was given to US President for persuading Pakistan PM. This intensified Indian mistrust of Pakistan.

During Kargil, Pakistan failed to create a real nuclear flashpoint because India did not cross LOC.
Americans had become convinced that Pakistan was more reckless than India with nuclear weapons.

Terrorism

Both India and Pakistan have been victims of terrorist attacks over 25 years. Anti-India terrorists have received funding, arming and training in Pakistan. Nobody in the world agrees to Pakistan telling that terrorist represent Kashmiris, Muslims and other minorities oppressed by India.

25 Years Tally

People Killed Indians Pakistanis
Civilians 24688 21083
Security 9731 6484
Terrorists 30497 32851
Total 64916 60338


Irregular Warfare: Traditions of irregular fighting developed and they denied the enemy of any target and kept attacking again at unexpected places. Generals of the Pakistani Army thought this as a cheap and easy option.

US and USSR in Afghanistan: US decided to bleed USSR in Afghanistan by supporting Pakistan-based Mujahedin. So, this Afghan Jihad brought Pakistan a big amount of money, weapons, and fighters from all over the world.

They learnt new methods of sabotage and bomb-making technique of irregular warfare:
  • HIT
  • TERRORIZE
  • RUN or
  • DIE
All these led USSR to bleed by Afghans to the point where Soviets opted to withdraw from Afghanistan.

Khalistan (1980-92):  Part of terrorism of Afghan was diverted to assist Sikhs involved in the Khalistan insurgency. It was assumed that the new Jihadi or Khalsa would inflict sufficient pain on India to force surrender. India managed to fail them in this mission.

1987:  J&K State Assembly Elections: In Mar 1987, Pro-Pakistan group MUF (Muslim United Front) won 8 to 76 state assembly seats and 34% vote share.

When protest broke following this election, Pakistani Intelligence Agency recruited discontented Kashmiri youth for full-blown militancy against India. Over time, Pakistani Jihadi groups replaced them to expand the scope of fighting. They labelled this insurgency as 'Kashmiri people’s freedom struggle'. Later on, ISI – shifted support away from Kashmiri groups.

Kashmiri Groups:
JKLF: J&K Liberation Front
HM: Hizbul Mujahedin

Pakistani Jihadi Groups:
HUA: Harkat–ul–Ansar
HUM: Harkat–ul–Mujaheddin
LET: Lashkar–e–Taiba
JEM: Jaish–e–Muhammad

These groups of Pakistan expanded their operations all over India and Kashmir.
1993: Kidnapping of Westerners
1999: Hijacking Indian Airlines to Kandahar
2001: Lashkar-e-Taiba’s attack on the Indian Parliament in Dec 2001
2008: Mumbai attack

This led international Public opinion against Pakistan’s support. The US, UK, and even Muslim countries like the UAE and Saudi Arabia listed Terrorist groups and facing Sanctions from them.

Attack of 2001 and the US

Musharraf was forced to ban some militant groups and declare that he would not allow terrorism even in Kashmir that never happened.

After the Mumbai attack, ISI Chief, LT Gen Ahmed Shuja Pasha, told the author, "If we do not have control over our people, what is our future?"

There is hardly any answer to this.

India attempted to “name and shame” Pakistan as terrorism incubator. India tried to isolate Pakistan from the international community. This led again to irregular warfare by Pakistan.
  • Hillary Clinton, US Secretary of State told Pakistan publicly, in October 2011, “You cannot keep snakes in your backyard and expect them only to bite your neighbours.”
  • 1991-92: James A Baker III, US Secretary of State wrote a brief letter to Sharif “telling” (demanding) terrorist do not get support from Pakistan, be the terrorist of Kashmir or Punjab. No training, weapons, or other support be provided.
  • In ISI view, Jihadi terrorism only counters RAW’s operation that weakens Pakistan.
  • Condoleezza Rice, US Secretary of State said: “Focusing your energies on an India threat that does not exist is a colossal mistake.”

Jammu and Kashmir - UN Security Council

1948: Majority of 58 members in India took J&K issue to UN complaining about armed Pakistan raiders. On 21 Apr 1948, asked for Plebiscite.

Pakistanis handling of the state has been unstrategic, overwrought, and unsophisticated both in past and present. While India hasn’t always behaved well, especially in brutal militarization and frequent human rights violation, it is Pakistan that has erred in adopting a zero-sum approach.


Pakistan Army Chief said Pakistan would not swallow the bitter pill of recognizing that Kashmir dispute might not be resolved any time soon.

Pakistan has supported Jihadi terrorism against India for years at great cost to itself.

The Kashmir issue might never have arisen if the Muslim League had prepared better for Pakistani Independence.

When British Crown freed the Princely States from the obligation to British rule, the Congress began accession with Princes right away while the Muslim League was completely unprepared.

Of 562 princely states, only six hesitated in accession to India, (1) Travancore, (2) Bhopal, (3) Jodhpur, (4) Junagadh, (5) Hyderabad, and (6) Jammu and Kashmir. Others readily surrendered to join India. Others readily surrendered to join India.

Jinnah told Mountbatten that if Congress exerted any pressure on Hyderabad, every Muslim (100 million Muslims) would defend him. This did not happen.

Historian Ramchandra Guha says Jawaharlal Nehru wanted Kashmir to join India, while Sardar Patel did not. But, Sardar changed his mind when on 13 Sep 1947 Pakistan accepted accessions of Junagadh.

The Muslim League politicians supported by the Muslim Army (Senior) Pakistani officers organized a tribal Lashkar from the areas of Afghanistan.

This Lashkar’s invasion of Kashmir provided justification for the Indian Army to land in J&K. And panicked Maharaja Harisingh signed Instrument of Accession to India on 26 Oct 1947.
  • 21 Apr 1948: UN Security Council established a commission for India and Pakistan. UNCIP asked for a plebiscite.
  • 13 Aug 1948: UNCIP adopted a more detailed resolution with the plan for a ceasefire, truce agreement and plebiscite.
  • 21 Apr 1948: Majority of 58 members of UN asked for a plebiscite.
  • 05 Jan 1949: UN Security Council nominated US Fleet Admiral Chester Nimitz.
  • 14 Mar 1950: Nimitz became Plebiscite Administrator
  • 1952: Sheikh Abdullah and his party – all J&K National Conference ratified the accession to India in J&K Constituent Assembly.
  • 1957: 82 members asked for a plebiscite in Kashmir.
  • 1962: After the Indo-China war in the Aksaichin northeast border.
  • Recently, in Sept. 2015, Pakistan PM Nawaz Sharif went to the US, but 193 members of UN did not respond.
British Minister for Commonwealth relations, Duncan Sandy and US Asst. Secretary for the state for Far Eastern affairs, W. A. Ferrell tried for Indo-Pak discussions, but Ayub Khan turned down any dialogue with Nehru.

1962: The British and the Americans proposed third-party mediation which India rejected.

1963: Pakistan negotiator and representative Zulfikar Ali Bhutto and Indian Minister Swarna Singh had six rounds of negotiations.

India offered 1500 sq. Miles over and above LOC of Kashmir, but Pakistan refused.

India provided three different maps of territorial adjustments, they refused. Pakistani side agreed only for a small town of Kathua to be offered, of total Kashmir.

Jinnah said, “Kashmir is the jugular vein of Pakistan.”

General Pervez Musharraf famously declared, “Kashmir is in our blood.”

Altaf Gauhez, the Pakistani advisor, said Pakistani military assumed India too cowardly and ill-organized to offer an effective military response.

Commander Ayyub was of the idea that “Hindu morale would not stand more than a couple of hard blows at the right time and place. He ignored Indian Sikh, Parsi, Muslim and even Jewish Generals of the army.

Pakistanis assumed Muslim Kashmiris wanted to be part of Muslim Pakistan.

India whether by force or with consent, gradually integrated the Kashmir population into the Indian Nation.

American scholar Lincoln Bloomfield in 2002, said, “Both sides are wrong. India by denying Kashmiris self-determination, and Pakistan by fostering terrorism.”

The Proliferation of Kashmir oriented Jihadi groups Lashkar–e–Taiba and Jaish–e–Muhammad and their attacks on Indian civil public have eaten away international support for Pakistan.

Any Pakistani suggesting that normalization of ties with India can precede a final settlement over Kashmir is labelled, “Traitor.”

Pakistan’s Kashmir policy remains by and large in the hands of the military even when civilian prime minister held office.

In Pakistan however, there has never been much discussion of a “bottom” national position on Kashmir conflict.

Normalization of relations with India an emerging global power and also the strategic partner of the world’s sole superpower is far more important for Pakistan than it was even in past.

Sidney Sober then acting Ambassador of US to Pakistan had observed Pakistan became more vehement about Kashmir after the loss of Bangladesh in 1972.

Actually, Kashmir settlement has not possible without a fundamental change in the mindset of the Pakistani establishment.

The experience of other countries embroiled in similar disputes indicates that the friendship first approach works more effectively than “settlement first” approach.

1996: Chinese President Jiang Zemin told Pakistani Parliament “If certain issues cannot be solved for the time they may be shelved temporarily so that they will not affect a normal state to state relations”.
Instead of setting aside the dispute for the moment to normalize relations with India, the Pakistani military insists on the resolution of Kashmir issue.

Nuclear Arms

India, intent on seeing itself in global rather than regional terms seems willing to ignore the dangers inherent in possession of nuclear weapons by two bitter neighbours. India has never been willing to even discuss nuclear issues. Never before have nuclear nations faced provocation by terrorism on their own soil.

Pakistan already has 120 Hiroshima sized warheads which could increase to around 350. Parvez Hoodbhoy, a social activist and physicist, says this could exceed what France (290), China (240) and UK (190) have. He bemoaned that if even half are used by Pakistan and India, both will certainly be destroyed, but radioactive ash and smoke would cause a global catastrophe.

If India and Pakistan will have a nuclear war, both India and Pakistan will win. But, at the end of it, neither will exist to see victory.

Pakistan brigadier Amanullah told “we should fire at them and take out a few of their cities Delhi, Bombay, and Calcutta. They should fire back and take Karachi, Lahore. Kill off a hundred or two hundred million people. They have acted so badly towards us, they have been so mean to us, we should teach them a lesson. Let it teach all of us a lesson. He blamed India squarely for Pakistan’s backwardness and not to its leaders for a decision to invest in the military at the expense of human development.

Mar 2016: Sartaj Aziz – Pakistan’s foreign affairs advisor – said that “India, not terrorism, is the biggest threat to the region.”

In reality, 40,000 Pakistanis have already been killed at the hands of terrorism. Pakistan’s economy, its international relations and the ability of its citizen to travel abroad - all have suffered.

US President George w. Bash once described Pakistan’s fixation with India as an obsession.

India believes non-nuclear proliferation should be universal means either no-one or everyone should have instruments of mass destruction.

Bhutto famously said in January 1972 after Bangladesh defeat, “We will eat grass, but we will get a nuclear bomb of our own.”

Dr Abdul Khan, better known as ‘A Q Khan’ met Zulfikar Ali Bhutto after 1971 defeat. He “motivated for fear and hatred for India”. And offered to share nuclear technology learnt at the Netherlands.
  • 1980: Pakistan Achieved Nuclear Capacity
  • 1990: Perfected Nuclear delivery system
  • 1998: Nuclear test
A Q Khan was helped by Soldiers, Civilians, Businessmen, Smugglers and Embassy officers.
UN Sanctions imposed on both India and Pakistan hit Pakistani economy harder development projects were suspended.

1989 Rajiv Gandhi - Benazir Bhutto Agreement: The agreement between the two prime ministers interestingly provides an annual exchange of lists of nuclear installations in each country.

Lahore Declaration, 1999

Feb 1999, Atal Bihari Vajpayee (the then Prime Minister of India) travelled to Lahore and expressed a desire for friendship. He said and wrote at Minar–e-Pakistan “India and Indians have accepted the creation of Pakistan and wish it well.”

Vajpayee and Sharif jointly signed the Lahore Declaration.
  1. Eschewing violence
  2. Reiterating the Shimla Accord of 1972 and
  3. Committing both sides to a multi-track diplomatic process that has since been variously labelled, “confidence-building measures”, composite dialogue or comprehensive dialogue
Mullah

Mullah seeking greater power at home in the name of Islamization took over Pakistan.
  • LeT asked in the advertisement the Pakistan youth to join even as part-time. Actually, anti-India Jihadi groups were a danger to Pakistan.
  • Killed Saber Mahmud – a Karachi based social activist for celebrating Valentine’s day.
  • Attempted on the life of the Nobel laureate Malala Yusufzai, for positive blog against Taliban opposing girls’ education.
  • Theological arguments of Hadith about a final battle in “Hin” before the end of times were used for recruitment.
  • Many Pakistanis realize that this terrorism has rebounded, and (a) it endangers life – lives of Pakistanis, (b) Endangers lawlessness, and (c) Makes Pakistan as a potential pariah (outcaste).
  • US President Dwight however once remarked. “There was no problem between India and Pakistan which could not be solved if both countries approached it with reason and goodwill.”
  • History Textbook lies in the Pakistani’s Textbook K.K. Aziz Pakistani historian observed: (1) At supporting military rule in Pakistan, (2) Inculcating hatred for Hindus, (3) Distorting and glorifying history about Pakistani, (4) Traditional Ulemas are described as being founders of the ideology of Pakistan, (5) Communal riots at the time of partition are described as “Hindu and Sikh massacres of unarmed Muslims”, and it stopped when India got frightened of the Pakistani army, and (6) 1965 war with India described as Pakistani victory.
After independence, the percentage of Muslims in India increased in population, while Hindus and Sikhs were reduced to only 3% in Pakistan.

Conclusion

The Kashmir dispute, terrorism and the advent of nuclear weapons have all aggravated the rivalry.

India wants to accentuate similarities between two nations, but Pakistan scares this.

Pakistan fuels the need to emphasize differences and feeds mistrust.

Islam and anti-India sentiment are the cornerstones of the ideology of Pakistan.

India has voluntarily given concessions to Pakistan despite defeating it in all the major conflicts.

Thus, India has not been decisive and surgical in resisting Pakistan subversion.

Pakistan blames India of – stirring up rebellion and supporting separatists in Baluchistan – financing extremist in Karachi and Khyber – Pakhtunkhwa region. India blames Pakistan for – protecting Dawood Ibrahim of 1993 Mumbai bomb blast, supporting Hafiz Saeed, Masood Azhar and Jihadis doing Terror attacks in India.

In fact, with Nuclear weapons, Pakistan should feel secure about being military overrun by India.  Pakistan’s notion of existential threat is now only psycho-political and ideological.

Pakistan would do better to heed Chinese President Jiang Zemin’s advice: (1) Shelve Kashmir issue temporarily to build normal state to state relation, (2) Both should do expanding interaction in trade, travel, culture and sports (Pakistan initially refused this also), and (3) Pakistan would benefit from changing its goal from seeking parity with India to ensuring national security and economic development.

If we can live like the US and Canada, India, Pakistan can decide:
  1. Strategies to deal with the fast melting Himalayan glaciers, the looming water shortage and managing Sindh-Rajasthan desert
  2. Students from both countries can study in each other’s colleges and universities
  3. Healthcare
Thus if we start dealing with each other, similarities could re-emerge and the contrived animosities could begin to diminish.

If co-operation begins, Pakistan can stop Jihadi fanatics while India can stop regression into a communal fervour.

If the atmosphere of goodwill and understanding develops all problems will resolve themselves.

As Pakistan is having a never-ending competition with India, India is ill-served by its public figures posing Muslims as enemies.

In the 21st century, the task of debating the irrelevance of the two-nation theory should be left to Pakistan who cannot ignore this harsh fact forever.




India Vs Pakistan: Why Can’t We Just Be Friends?
  • Book Title: India Vs Pakistan: Why Can’t We Just Be Friends?
  • Author: Husain Haqqani
  • Book reviewed by: Dr Bharat Desai, Bilimora on 14-Feb-2017
  • Pages: 200 pages
  • ISBN-10: 8193237250
  • ISBN-13: 978-8193237250



Comments

  1. It's an exhaustive list of countless issues between Pakistan and India (most of all being frivolous and irrelevant to the citizens on both sides, even those in Kashmir). I would like to go through the article a couple of times more to be able to make any comments, but I must say it's a one stop compilation of all that has happened and been happening between the two neighbours.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Details are more academic and less relavant to civilians of both countries. True.

      Actually, those interested in knowing the exact issue will get the point in this article.

      Recently, the author of the book gave TV interview and told his views. He said four-five wise and cool headed persons with national influence on both sides...India and Pakistan...should meet and solution is not far away.

      Hussain Haquani, the author, is not honoured, even hated in Pakistan, because he tells all the bad points of Pakistan openly about ISI and Army role and criticize poor development of Pakistan and at the same time praise India.

      Delete
  2. "Peace cannot be kept by force, people, it can only be kept by understanding." That is all i would like to say.

    ReplyDelete
  3. This comment has been removed by a blog administrator.

    ReplyDelete

Post a Comment

Thank you for your comment!

Popular posts from this blog

સીમંત - સીમંતોન્નયન સંસ્કાર

હિન્દુઓમાં લગ્ન પછી મા-બાપ થવાની પહેલી વારની અવસ્થાનું ખૂબ મહત્વ છે. ગર્ભમાં રહેલ બાળકને શુદ્ધ કરવું – પવિત્ર કરવું જરૂરી હોવાથી તે બાબતનું સંસ્કરણ કરવામાં આવે છે. તેથી જીવન દરમ્યાન થતાં સોળ સંસ્કારોમાંથી એક સીમંતોન્નયન સંસ્કાર ખૂબ જરૂરી છે. આ વિધિ ગર્ભાવસ્થાના અંતિમ તબક્કામાં છઠ્ઠા કે આઠમા માહિનામાં કરવામાં આવે છે. બાળક જન્મ પહેલાના સમયગાળામાં માતાની મન:સ્થિતિની સીધી અસર બાળક ઉપર પડે છે – એટલે આનંદોત્સવ મનાવવાથી સ્ત્રીનું મન આ સમય દરમ્યાન પ્રસન્ન રહે છે જેથી બાળક પણ તંદુરસ્ત રહે છે. ઘરમાં બાળક આવવાના સમાચાર માત્રથી સમગ્ર પરિવારમાં ઉત્સાહ અને આનંદનું વાતાવરણ હોય છે અને સૌ આતુરતાથી આવનાર બાળક મહેમાનના આગમનની રાહ જોતાં હોઈ છે. સીમંત વિધિ  (ખોળો ભરવો – गोद भराई – Baby Shower) શબ્દસહ સમજીએ તો સીમંત એટલે વાળ અને ઉન્નયન એટલે ઉપર ચઢાવવા. વિધિની શરૂઆતમાં પતિ મંત્ર બોલી પત્નીના વાળ સજાવે છે અને સેંથામાં સિંદુર પૂરે છે. સંસ્કૃત મંત્ર દ્વારા કહે છે : “દેવતાઓની માતા અદિતીના સીમંતોન્નયન સંસ્કાર પ્રજાપતિઓને કર્યા હતા અને અદિતીના પેટે દેવતાઓ જન્મ્યા હતા એમ હું સીમંતોન્નયન શ્રેષ્ઠ અન...

આધુનીક દાન

ડો. અશ્વીન શાહ, ગ્રામ સેવા ટ્રસ્ટ, ખારેલ  ૧. રક્તદાન દરેક જણ જાણે છે કે વીજ્ઞાને આટલી પ્રગતી કર્યા છતાં હજી તે રક્ત બનાવી શકતું નથી. રક્ત શરીરનાં દરેક અંગને ઑક્સીજન પહોંચાડે છે. જો ઑક્સીજન પુરતા પ્રમાણમાં ન મળે તો માનવશરીરનાં અંગો કામ કરતાં બંધ થઈ જાય છે અને દર્દીનું મૃત્યુ થઈ જાય છે. જયારે શરીરમાંથી ખુબ રક્તસ્ત્રાવ, ખાસ કરીને માતા/બહેનની સુવાવડ બાદ, વાહનઅકસ્માત, ઑપરેશન દરમ્યાન દર્દીને તાકીદે લોહી ચઢાવવાની જરુર પડે છે, જે ન મળે તો એનું મૃત્યુ થઈ શકે છે. અમુક રોગોના દર્દીઓ માટે જેવા કે થેલેસેમીયા, સીકલસેલ એનીમીયા, લ્યુકેમીયા, શરીરમાં G6PD નામના ઉત્સેચકની જનીનીક કારણસર ઉભી થયેલી ઉણપ, વગેરે કીસ્સાઓમાં પણ લોહી જ જીવ બચાવી શકે છે. આવા દર્દીઓને માટે રક્તનું મળવું નવું જીવન છે. દર્દીનું એબીઓ અને આર.ઍચ. સીસ્ટમ અનુસાર બ્લડ ગ્રુપ નક્કી કરીને એના ગ્રુપને અનુરુપ લોહી જ આપવું જરુરી છે. આથી કોઈ પણ વ્યક્તી પોતાના લોહીનું દાન બ્લડબેન્કમાં નીયમીતપણે કરતી રહે તો જરુરીયાતવાળા દર્દીને સમયસર લોહી મળી રહે અને એનું જીવન બચાવી શકાય છે. ‘રક્તદાન’ કોઈનું જીવન બચાવનારું ઉમદા કાર્ય છે. ‘રક્તદાન’ 62 વર્ષની ઉમ્...

વસિયતનામું (Will)

વસિયતનામું એક લખાણ (Document) છે જેના દ્વારા લખનારની મિલકતના ભાગલા અને ફેરબદલ (Transfer) લખનારના મૃત્યુ બાદ નિર્દેષીત વ્યક્તિઓ કે સંસ્થાને કરવામાં આવે છે. કાનૂની(Legal) રીતે માન્ય દસ્તાવેજ-વસિયતનામું લખનારની મિલકતની પોતાના મૃત્યુ બાદ વહેંચણી બાબતે માહિતી આપે છે. વસિયત લખવાનો હેતુ લખનારનું મન અને ઇચ્છાને સરળતાથી કહેવાનો છે.  વસિયતનામું મિલકત ધરાવનાર કોઈપણ વ્યક્તિ વારસદારોને આપવાની ઈચ્છા જણાવવા કરી શકે છે  વસિયત ૧૮ વર્ષથી ઉપરનો પુખ્ત વ્યક્તિ (સ્ત્રી કે પુરુષ) કરી શકે છે.  વસિયત લખનારની માનસિક હાલત સ્વસ્થ હોવી જોઈએ.  વસિયત લખવાની સરકારી એજન્સી દ્વારા મનાઈ ન ફરમાવેલ હોવું જોઈએ. પ્રોબેટ (Probate) Indian Succession Act, 1925 Section 2 મુજબ પ્રોબેટ યોગ્ય ન્યાયાલય દ્વારા વસિયતનામાની કાયદેસર(Legation) સચ્ચાઈ(Correction) અને પ્રમાણિકતાની(Genuineness) ખાતરી આપતો હુકમ (Decree) છે પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર, ઓરિસ્સા, આસામ ઉપરાંત દિલ્હી, મુંબઈ, અને ચેન્નઈ નો મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન હદ ના રહેવાસીઓ માટે પ્રોબેટ ફરજિયાત છે મૃત્યુના સાત દિવસ પછી પ્રોબેટ માટે અરજી થઈ શકે છે. Indian Succession ...

વારસદાર (Legal Heir)

હિન્દુ વસિયતનામું લખ્યા/બનાવ્યા સિવાયના, હિન્દુ મૃતકના વારસદારો નીચે મુજબ ગણાશે. હિન્દુ પુરુષ મૃતક   CLASS-I LEGAL HEIRS:  પુત્ર / પુત્રી વિધવા / વિધુર મા મૃતકના પુત્રનો દીકરો / દીકરી મૃતકની પુત્રીનો દીકરો / દીકરી મૃતક પુત્રની વિધવા મૃતકના પુત્રના મૃતક પુત્રનો દીકરો (પૌત્ર) / દીકરી (પૌત્રી) મૃતક પુત્રના મૃતક પુત્રની વિધવા  CLASS-II LEGAL HEIRS (in absence of Class-I Legal Heirs):  પિતા  પુત્રની પુત્રીનો પુત્ર / પુત્રી, ભાઈ / બહેન, દીકરીના દીકરાનો પુત્ર / પુત્રી  ભાઈનો દીકરો / દીકરી, બહેનનો દીકરો / દીકરી દાદા (Father’s Father) દાદી (Father’s Mother)  પિતાની વિધવા પિતાની માતા, પિતાનો ભાઈ / બહેન  માતાના પિતા (આજા) / મા (આજી)  માતાનો ભાઈ / બહેન પ્રથમ પસંદગી વારસદાર Class-I માંથી થશે. એ પણ આપેલ ક્રમ પ્રમાણે જ રહેશે. Class-I માં કોઈ સગું ન હોય તો જ Class-II ગણાશે. તેમાં પણ ૧ પ્રથમ અને ૯ નંબરનો છેલ્લા ગણાશે.  હિન્દુ/પરણિત સ્ત્રી મૃતક ક્રમ પ્રમાણે અગ્રતા ગણાશે.  પુત્ર, પુત્રી, મૃતક પુત્ર / પુત્રીના દીકરા / દીકરી  પતિના વારસદારો  ...

મા બાપ અને વરિષ્ઠ નાગરિકોના ભરણપોષણ અને સારા જીવન માટેનો કાયદો, ૨૦૦૭

Maintenance and Welfare of Parents and Senior Citizens Act, 2007 મા બાપ અને વરિષ્ઠ નાગરિકોના ભરણપોષણ અને સારા જીવન માટેનો કાયદો, ૨૦૦૭  ભારતમાં રહેતા, ભારતના વરિષ્ઠ નાગરિકોના હક્કો માટે, ૨૦૦૭ માં ભારત સરકારે બનાવેલ કાયદો.  I. વ્યાખ્યાઓની સમજૂતી   બાળકો (Children): પુખ્ત વયના પુત્ર, પુત્રી, પૌત્ર અને પૌત્રી  ભરણપોષણ (Maintenance): ખોરાક, કપડાં, રહેઠાણ અને માંદગીમાં હાજર રહી સારવાર.  મા-બાપ (Parents): ખરા મૂળ મા-બાપ કે સાવકા માબાપ  મિલકત (Wealth, Property) : દરેક જાતની મિલકતો પોતાની, વારસાગત, સ્થાયી કે અસ્થાયી (movable or immovable)  સગા (Relatives): બાળક વગરના મા બાપના કાયદેસરના વારસદારો (Legal heirs)  વરિષ્ઠ નાગરિક (Senior Citizen): ૬૦ વર્ષથી ઉપરના ભારતના નાગરિકો  સારું જીવન (Welfare): ખોરાકની વ્યવસ્થા,આરોગ્યને લગતી કાળજી અને વરિષ્ઠ નાગરિકની વસ્ત્રો, આનંદ-પ્રમોદ અને બીજી જરૂરીયાતો.  સમિતિ (Tribunal): કલમ ૭ મુજબ ભરણપોષણની વ્યવસ્થા માટે રચાયેલી સરકારી સમિતિ.  II. Maintenance of Parents and Senior Citizens માં-બાપ અને વરિષ્ઠ નાગરિકોનુ...

[Video] દક્ષિણ ગુજરાત વરિષ્ઠ નાગરિક સંઘના દ્વિતિય મહાસંમેલનના અવસરે પ્રમુખશ્રી ડૉ. ભરતચંદ્ર દેસાઈનું વક્તવ્ય

દક્ષિણ ગુજરાત વરિષ્ઠ નાગરિક સંઘના દ્વિતિય મહાસંમેલનના અવસરે પ્રમુખશ્રી ડૉ. ભરતચંદ્ર દેસાઈનું સ્વાગત પ્રવચન   ૨૬ મે, ૨૦૨૪  સોમનાથ મંદિર સંકુલ, બીલીમોરા 'વૃદ્ધાવસ્થા' શ્રેણીના બીજા લેખો   અને   વક્તવ્યો

અંગદનો પગ - પુસ્તક પરિચય

એક જ બેઠકમાં કે પછી સળંગ વાંચવાની ઉત્કંઠા જાગે એવી આ નવલકથાનો પરિચય કરાવવાનો નમ્ર પ્રયાસ કરતાં ખૂબ આનંદ થાય છે.  ભુજ રહેતા, હાલ 74 વર્ષીય, આપણાં લેખક શ્રી હરેશ ધોળકિયા જિંદગીના 25 વર્ષ શિક્ષણકાર્ય કરતાં હતા. અને આદર્શ શિક્ષકના એક લક્ષણ તરીકે પુસ્તકો વાંચવાની સરસ ટેવ ધરાવતા હતા. તે કારણે 1945 માં લખાયેલ 1930 ની કથાવસ્તુ ધરાવતી લેખિકા ઈયાન હેન્ડ દ્વારા લિખિત બે નવલકથાઓ વાંચે છે - 700+ પાનાંની Fountain Head (ફાઉન્ટન હેડ) સાત-સાત વાર સળંગ વાંચી તો 1150+ પાનાં ધરાવતી Atlas Shrugged (એટલાસ શ્રગ્ડ) પણ સળંગ અવારનવાર વાંચી. 1988ના વર્ષે થયેલ આ અકસ્માત(!) આપણી નવલકથાનું જન્મસ્થાન છે.  ફાઉન્ટન હેડ અને એટલાસ શ્રગ્ડ નવલકથાઓ રશિયન લેખિકા ઈયાન હેન્ડે અમેરિકા જઈને લખી છે અને બન્નેની 64 લાખ થી વધુ નકલો વિશ્વભરમાં વંચાય ચૂકી છે. બન્ને માં લેખકને “માનવ શ્રેષ્ઠત્વ” ના અદ્દભૂત દર્શન થયા છે. આ ઉપરાંત પ્રતિભાશાળી અને સામાન્ય (First Raters and Second Raters)નું તેમાં થયેલાં વર્ણન તેમણે આત્મશાત કર્યું છે.  પહેલા લેખકશ્રીના મિત્ર શ્રી સુરેશભાઈ પરીખે એટલાસ શ્રગ્ડનું ભાષાંતર કરવા સૂચવ્યું. ત્યાર પછી...

વર્તમાન સમયમાં લગ્નવિધિમાં સુધારાઓ

વર્તમાન લગ્નમાં વરપક્ષ અને કન્યાપક્ષ મળીને ખૂબ ખર્ચઅને સમયનો બગાડ થતો હોય છે, તે રોકવા અનિવાર્ય છે. તેના કેટલાક ઉપાયો અહીં ચર્ચવા છે. સમૂહ લગ્ન : વર્ષ દરમિયાન કોઈ એક નક્કી દિવસે જ બધાનાસાથે સમૂહમાં સાદાયથી લગ્ન કરવાનો કચ્છમાં રિવાજ છે.  મેમણ સમાજ દર વર્ષે મોટા-મોટા શહેરોમાં સમૂહલગ્નો યોજી સો-કે-તેથી વધુ વરકન્યાના લગ્નો વિધિપૂર્વક નિ:શુલ્ક કરાવતા હોય છે,ઉપરાંત જાતજાતની ઘણી ઘરવખરી દરેક જોડાંને ભેટ આપતા હોય છે.  મજીગામમાં મલ્લીકાઅર્જુન મંદિર ખાતે મંદિરના હોલમાં મંડળ દ્વારા દસ-વીસ કે વધારે હળપતિ સમાજના વરકન્યાના સમૂહ લગ્નો વિધિવત મફત કરાવીને ભેટ સોગાદોથી નવાજવામાં આવે છે.  સુરત ખાતે હીરાના વેપારી શ્રી મહેશભાઈ સવાણી દ્વારા નિરાધાર-ગરીબ- કન્યાઓના લગ્ન (દર વર્ષે આશરે ૫૦૦ દિકરી ગણાતા હાલ સુધીમાં ૪૪૯૦ લગ્નો) કરાવી આપતા હોય છે. આમ તેઓ લગભગ ૫૦૦૦ દીકરીઓના સાચા અર્થમાં પાલક પિતા બન્યા છે.  આ બધા દાખલાઓ ખાલી આંગળી ચીંધવા માટે છે.હકીકતમાં દેખાદેખી કે ઈર્ષાને કારણે ખૂબ મોટા ખર્ચનું આંધણ કરવાનું ભૂલીને સાદાઈથી પણ ધાર્મિક વિધિપૂર્વક લગ્ન કરાવવા જ જરૂરી છે. આશા છે, સમાજ સેવી સંસ્થાઓ (N...

ખ્રિસ્તી વિધિથી લગ્ન

આપણે લગ્નને પવિત્ર બંધન માનીએ છીએ અને લગ્ન દ્વારા આપણે બે કુટુંબોનો સંબંધ બાંધીએ છીએ. ભાગીને દોડાદોડીમાં કરાતાં લગ્નને બાદ કરીએ તો લગ્ન એક ખૂબ વિધિપૂર્વક ભપકાથી ઘણા બધા સગાં-સંબંધીઓ અને મિત્રોની હાજરીમાં થતાં હોય છે. લગ્ન એક ધાર્મિક વિધિ છે – તેથી હિન્દુ, મુસ્લિમ, પારસી, કે ખ્રિસ્તી જેવા દરેક ધર્મોમાં વિધિ જુદી જુદી હોય છે. આ વિધનો અભ્યાસ અને જાણ રસ ધરાવતા લોકોને થાય તે માટે રસિકજને અને અભ્યાસી વ્યક્તિ એ શરૂથી અંત સુધી પરંપરાગત લગ્નવિધિ સાક્ષીભાવે જોવું જોઈએ. દરેક ધર્મમાં લગ્નવિધિ બે કે તેથી વધારે વ્યક્તિઓ જેને બ્રાહમણ, મુલ્લા, પંથકી, કે ફાધર દ્વારા ધર્મના શસ્ત્રોનો આધાર લઈ વાંચીને, જે તે ધર્મના ભગવાનની પ્રાર્થના કરી ભગવાનને હાજર માની પરસ્પરને પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક ખાત્રી આપીને કરવામાં આવે છે – તો ચાલો, આપણે ખ્રિસ્તી ધર્મવિધિ જાણીએ.

ચાલો, માંદા સ્નેહીઓની ખબર કાઢવા

આપણે સૌ સામાજિક વ્યવહારો સાચવાની ખાસ કાળજી રાખતા હોઈએ છીએ. માંદા પડેલા આપણાં અંગત સ્નેહીજનની હોસ્પિટલમાં દાખલ થયેલ હોય ત્યારે રૂબરૂ મળી મુલાકાત કરીને “વહેલા સારા થઈ જાવ” એવું આશ્વાસન આપવાનો રિવાજ છે. આમ કરવાથી દર્દી ને ખરેખર દિલાસો મળે છે અને માંદગીની કારણે થયેલ દુ:ખ ઓછું થતું હોય છે. લાગણીથી જોડાયેલ અંગત સ્વજનને મળવા જવાનો રિવાજ ઘણીવાર ફક્ત ઔપચારિક્તામાં પરિણામતો હોય છે. આમ ફક્ત ફરજ નિભાવવાની વિધિ કરવા પૂરતું જઈને વેઠ ઉતારવાનો કોઈ ખાસ અર્થ નથી. ચાલો, કંઈક અર્થસભરતા લાવવાની હકારાત્મક કોશિષ કરીએ. આ અર્થ શબ્દ દ્વારા મને પૈસા- નાણાંની યાદ આવી. વર્તમાન સંજોગોમાં દરેક વ્યવહાર પૈસાની લેવડદેવડનો રહ્યો છે. જન્મ સમયે, જન્મદિવસે, યજ્ઞોપવિત, લગ્ન કે મરણ દરેક વિધિ પૈસાની આપ લે દ્વારા થતી હોય છે. પોતાની આર્થિક સ્થિતિ સંબંધની નિકટતા અને ભૂતકાળના વ્યવહારોની ગણતરી કરીને તે પ્રમાણે પૈસાનું કવર બનાવી આપણે આદાન-પ્રદાન કરતા હોઈએ છીએ તેમાં માંદગી સમયે આર્થિક ભેટ શરૂ કરવા જેવું છે.  હોસ્પિટલમાં દાખલ થયેલ સ્નેહીને પ્રાથમિક તપાસ, લેબોરેટરી રેડિયોલોજી તથા નિષ્ણાત ડોક્ટરની નિદાન માટેની તપાસ દરમિયાન ખૂબ મો...